- enjoyGrowth!
- Posts
- 🧠 Jak pobudzić kreatywność? Wskazówki od Pixar
🧠 Jak pobudzić kreatywność? Wskazówki od Pixar
Materiał przygotowany w oparciu o najlepsze praktyki Pixar, czyli książkę "Kreatywność S.A." Droga do prawdziwej inspiracji
Pełny dostęp do tego wydania mają płatni subskrybenci - członkowie enjoyGrowth! PRO 🔒️ 🤗 Jeżeli widzisz tylko 30% materiału, to kliknij w poniższy button, aby odblokować pozostałą część wartościowych treści 🧠 Czeka na Ciebie 30 dni darmowego dostępu 👇️
Z początkiem tego roku opublikowałam post 📈 Najważniejsze trendy na 2024, w którym m.in. wskazałam trend dot. kryzysu kreatywności. 2 lata rosnącej inflacji sprzyjały koncentracji na produktywności, a ta niekoniecznie idzie w parze z kreatywnością. Jak wskazało Accenture:
(…) Efficiency culture has a hand in this shift. When economic conditions are tough, businesses seek to drive up efficiency, and to squeeze maximum value from every invested cent. Efficiency and creativity often make for a counterproductive partnership, which today can result in lower-quality work fueled by data rather than human imagination.
Źródło: Accenture Life Trends 2024, Accenture Song, https://www.accenture.com/content/dam/accenture/final/accenture-com/document-2/Accenture-Life-Trends-2024-Report.pdf
Wspomniana wydajność to ograniczanie budżetów w ostatnim czasie - najprościej je ograniczyć z obszaru kreatywność i innowacje, ponieważ te nie przynoszą krótkoterminowych zysków. Do tego dochodzi ogrom treści dostępnych w każdym możliwym miejscu (m.in. social media, Netflix, Disney), które bardzo łatwo można zacząć konsumować i równie prosto można wyłączyć, jeśli nie spełnią oczekiwań. Te czynniki stanowią presję zarówno na twórcach, jak i reklamodawcach, którzy szukają coraz to nowych sposobów na przebicie się w clutterze informacyjnym.
Kreatywności nie powinno się mylić z talentem. Bardziej przypomina ona nieustanną pracę, która wymaga określonych warunków. Pogłębienie tego aspektu znajdziesz w poniższym materiale, w którym zebrałam najciekawsze wskazówki od Pixara - amerykańskiej wytwórni komputerowych filmów, która wyprodukowała takie filmy jak: Toy Story, Ratatuj, Potwory i spółka, czy W głowie się nie mieści. Zasady kreatywności wg mojej nomenklatury:
1️⃣ “Fabuła rządzi”, czyli jakość
2️⃣ Ludzie kluczowym elementem procesu kreatywnego
3️⃣ Dobrostan i środowisko testowe
4️⃣ Jednostka specjalna → zespół mózgowców
5️⃣ Zmiana jest stałością
6️⃣ Poranne spotkania
7️⃣ Build, measure, learn
1️⃣ “Fabuła rządzi”, czyli JAKOŚĆ
Do przygotowania poniższego materiału skłonił mnie nie tylko raport od Accenture, ale przede wszystkim książka “Kreatywność S.A. Droga do prawdziwej inspiracji”, którą napisał Ed Catmull, Prezes studia filmowego PIXAR ANIMATION i DISNEY ANIMATION oraz Amy Wallace (wydawnictwo mt biznes, 2017). Znalazłam w niej zarówno zasady, jakimi posługuje się Pixar, ale także przykłady historii, w tym popełnianych błędów. Jeżeli masz czas, to z pewnością polecam przeczytać publikację w całości, a tymczasem posłużę się esencją, która z mojego punktu widzenia jest kluczowa oraz dość uniwersalna w kontekście prowadzenia biznesu.
Pierwsza zasada brzmiała “Fabuła rządzi” i rozumieliśmy przez to, że nic - technologia, ani możliwości zarobku na merchandisingu - nie mogą przysłonić historii, którą chcemy opowiedzieć. Byliśmy dumni z faktu, że recenzenci po obejrzeniu Toy Story pisali głównie o swoich odczuciach, a nie o efektach komputerowych, które pozwoliły nam przekazać emocje. Uważaliśmy, że jest to bezpośredni skutek postawienia fabuły na pierwszym miejscu.
Tę zasadę interpretuję bardziej jako “jakość”, która powinna przyświecać wszystkiemu, co robimy. Jeżeli naszymi działaniami będzie kierować wyższy cel, niż tylko zarobek, to jest duże prawdopodobieństwo, że osiągniemy sukces. Spójrz na Patagonię, której wartość szacuje się na około 3 miliardy dolarów, a jej roczny przychód wynosi 100 milionów dolarów.
Założyciel firmy Yvon Chouinard wskazał jasno co wyróżnia ich sposób myślenia → długoterminowe patrzenie i obsesja na punkcie jakości:
We have to be cautious about growing too big. A company doesn’t last 100 years by chasing endless growth. There’s an ideal size for every business and, when companies outgrow that, they die. We know we have to be intentional in our growth to be around for another 50 years, so we’re focused on longevity, not expansion.
Building the best product while causing the least harm is at the heart of what we do. A Patagonia employee is someone who can treat work as play, finds fulfillment in independence, and is obsessed with quality, whether that’s in a shirt or a store display. We spend a lot of time hiring the right person for a job or sourcing partners in business—so it isn’t so much about trying to “instill” our philosophy into a person as it is finding those who already share our values.
2️⃣ Ludzie kluczowym elementem procesu kreatywnego
We wspomnianej książce prezesa Pixara bardzo jasno wskazano, co, a raczej kto jest kluczowy w procesie kreatywnym 👇️
Co jest cenniejsze, dobre pomysły czy dobrzy pracownicy? (…) źródłem pomysłów są ludzie. Ergo: człowiek jest ważniejszy. Dlaczego mamy jakiekolwiek wątpliwości w tej kwestii? Dzieje się tak dlatego, iż wiele osób uważa, że idee są odrębnymi bytami, swobodnie pływającymi gdzieś w przestrzeni, w pełni uformowanymi i niezależnymi od ludzi, którzy muszą je jedynie podchwycić, a następnie zrealizować. Jednak pomysły nie działają w ten sposób. Są wykuwane w wyniku dziesiątek tysięcy poszczególnych decyzji, podejmowanych często przez dziesiątki osób. W każdym filmie ze studia Pixar każda linijka dialogu, każdy strumień światła lub plama cienia, każdy efekt dźwiękowy jest tam dlatego, że w jakiś sposób przyczynia się do zbudowania większej całości.
Celowo podkreśliłam ostatnią linijkę, aby zaznaczyć, że twórczość jest czymś złożonym i składa się na nią wiele elementów.
Film nie jest jednym pomysłem - to zbiór wielu idei. A za tymi ideami stoją ludzie.
W kwestiach wizualnych jak najbardziej można dokonać optymalizacji, o czym świadczą poniższe obrazy wygenerowane przez AI → wystarczyło użyć sformułowania “Disney Pixar”. Warto jednak zapamiętać, że ten wsad dla AI był wytworzony przez ludzi, którzy teraz będą mieli więcej czasu na myślenie o fabule.
3️⃣ Dobrostan i środowisko testowe
We wspomnianej publikacji “Kreatywność S.A.” pojawiło się coś nieoczywistego dla dużych korporacji, szczególnie jeśli dodamy do tego wspomnianą na samym wstępie produktywność, która towarzyszyła nam przez ostatnie 4 lata:
Zadaniem tego działu nie powinno być pisanie scenariuszy, ale zatrudnianie dobrych pracowników, dostarczanie im tego, co było im potrzebne, przydzielanie im projektów zgodnych z ich umiejętnościami i dbanie o to, by dobrze funkcjonowali w zespołach (…) zasadnicze cele pozostają takie same: znaleźć, rozwinąć i wspierać dobrych pracowników, którzy z kolei sami znajdą dobre pomysły, rozwiną je i poczują się odpowiedzialni za ich właściwą realizację.
🧠 Ed Catmull wspomina tu o wspieraniu pracowników, a ja ze swojej wiedzy nt. psychologii dodam do tego to, że zapewnienie dobrych warunków sprzyja poczuciu bezpieczeństwa. To z kolei ma przełożenie na kreatywność, ponieważ nie pojawia się uczucie strachu przed “głupimi" pomysłami 😉 W tym miejscu warto także wspomnieć o środowisku testowym, które jest naturalnym elementem nauki. Przytoczę tutaj fragment, który dobitnie wskazuje proces nauki 😀
Błędy należy popełniać wcześnie i szybko (…) Nie powiedziałbyś komuś, kto chce nauczyć się gry na gitarze: » Dobrze, przemyśl sobie ułożenie palców, gdyż masz tylko jedną szansę na prawidłowe szarpnięcie struny. Jeśli popełnisz błąd, to nie będziesz mógł do tego wrócić i pójdziemy dalej «. Tak przecież nie da się nauczyć, prawda?
Dobrostan i przestrzeń na popełnianie błędów stanowią warunki do wzrostu oraz do brania odpowiedzialności za wykonywane działania (❗️). W innym przypadku pojawia się strach. W dalszej części książki Catmull bardzo trafnie ujął co ten strach robi:
W kulturze opartej na strachu i niechętnej niepowodzeniom ludzie zawsze będą świadomie lub podświadomie unikali podejmowania jakiegokolwiek ryzyka. Zamiast tego będą powtarzali bezpieczne schematy - rzeczy, które były wystarczająco dobre w przeszłości.
Zatem tworzy się błędne koło powtarzania w miarę działających schematów, ale nie tworzenia innowacji (❗️). W mojej ocenie każdy zdrowy biznes, który ma ambicje nastawione na rozwój musi myśleć o innowacji. Tu nie ma innego wyjścia.
4️⃣ Jednostka specjalna → zespół mózgowców
Fragment o zespole mózgowców jest jednym z moich ulubionych w tej książce, ponieważ bardzo trafnie pokazuje jak szacunek i dążenie do doskonałości dostarczają realnej wartości:
Zespół mózgowców, który kieruje nas w stronę doskonałości i broni przed przeciętnością. Zespół mózgowców, którego członkowie spotykają się co kilka tygodni, aby ocenić pracę przy wszystkich filmach, którymi się akurat zajmujemy, stanowi jednocześnie nasz podstawowy system dbałości o szczerość. Założenie jest proste: wystarczy umieścić w jednym pomieszczeniu inteligentnych, pełnych pasji ludzi, poprosić ich o wskazanie i rozwiązanie problemów oraz zachęcić do pełnej szczerości wobec siebie.
Obrona przed przeciętnością to wspomniana już wcześniej koncentracja na jakości. Inteligentni i pełni pasji ludzie są często nazywani A-Playerami w korporacjach → to właśnie oni się wyróżniają, chcą osiągać więcej i dzięki temu wznoszą firmy na wyższe poziomy. Dla mnie to wręcz jednostki specjalne jak:
💡 Tego typu “zespół mózgowców” jest absolutnie możliwy do wdrożenia w każdej firmie. Kluczowe są jednak zasady, według których powinien działać, a wychwyciłam następujące:
Ten zespół spotyka się regularnie → działają wg konkretnego procesu.
Bieżąca ocena pozwala wychwytywać słabe punkty i wdrażać poprawki → nie czekają na ukończenie pracy, tylko doskonalą ją na etapie tworzenia.
W komunikacji używają słowa szczerość zamiast uczciwość, bo szczerość to mówienie prawdy wprost, bez rezerwy i obaw o krytykę.
💡 Mają także bardzo jasno zdefiniowany obszar, który podlega ocenia i to jest coś, co warto zapamiętać i o czym też przypominać członkom zespołów:
Pod lupą jest film, a nie jego twórca. Ta zasada umyka większości, ale jest kwestią zasadniczą: człowiek nie jest równoznaczny z ideą - jeśli zbytnio zidentyfikuje się ze swoimi pomysłami, to czuje się zagrożony, gdy te pomysły są podważane. Aby wprowadzić zdrowy system opinii zwrotnej, należy wyłączyć z tego równania czynnik ludzki - innymi słowy, trzeba się skoncentrować na problemie, a nie na osobie.
Jestem zachwycona ideą zespołu mózgowców 😍, ponieważ mam świadomość tego, że gdy jest się w jakimś procesie, to często nie widzi się różnych rzeczy i inne osoby mogą je łatwiej dostrzec.
5️⃣ Zmiana jest stałością
Zdaję sobie sprawę z tego, że generalnie ludzie boją się zmian. Prościej się żyje w tym, co znane i niewymagające przystosowania się. Nie chcę, by zabrzmiało to jako coachingowy truizm, ale tylko zmiana i jej akceptacją mogą przyczynić się do wzrostu, w tym także kreatywności. Prezes Pixara posłużył się własnym doświadczeniem pracy z Jobsem, aby to zaznaczyć:
Dla wielu osób zmiana kursu jest także oznaką słabości, przyznaniem się, że nie wiedzą co robią (…) Steve Jobs słynął z tego, że zmieniał swoje opinie w ułamku sekundy, gdy tylko zapoznał się z nowymi faktami, a nie znam nikogo, kto uważałby, że był słaby.
Tego typu postawa wymaga otwarcia na nowe i tu nawiążę do mojego ulubionego cytatu “stay hungry, stay foolish”, o którym Jobs opowiedział na Stanfordzie:
Catmull w książce posłużył się bardzo ciekawą metaforą drzwi, aby zobrazować jak powinno się podejść do zmian i też ich odkrywania:
Po jednej stronie jest wszystko, co widzimy i znamy - świat taki, jakim go rozumiemy. Po drugiej stronie znajduje się to, czego nie widzimy i czego nie znamy - nierozwiązane problemy, niewyrażone emocje, niewykorzystane możliwości. (…) Naszym celem powinno być postawienie jednej nogi po każdej ze stron - jedna noga powinna stać w tym, co znamy, czego jesteśmy pewni, w naszym odbiorze eksperckim, ludziach i procesach, na które możemy liczyć; natomiast druga w świecie nam nieznanym, w którym wszystko jest jeszcze niejasne, nieokreślone, niewidoczne lub jeszcze całkowicie nieistniejące.
Ujęłabym to tak, że wspomniany dobrostan pracowników i procesy mają ich wspierać w odkrywaniu tego, co będzie nowe, jakościowe.
Nieprzewidywalność jest podłożem, na którym rozwija się kreatywność.
6️⃣ Poranne spotkania
Mogą być nazywane statusem, stand up’em, minutkami, czy jakkolwiek inaczej. Liczy się tutaj idea, aby opowiedzieć dokładnie to, nad czym się aktualnie pracuje i rozwiązać potencjalne problemy. Przez wiele lat pracowałam w ten sposób z zespołami i uważam, że jest to bardzo efektywna forma, szczególnie pod kątem nauki dla innych członków zespołu. W Pixarze te spotkania są po prostu “porannymi spotkaniami”:
Niektórzy pokazują swoje sceny, by poznać krytyczne opinie innych, niektórzy przychodzą i obserwują, jakie uwagi przekazujemy - ucząc się od swoich kolegów i ode mnie (…) Poranne spotkania utrzymują wszystkich w najwyższej formie.
7️⃣ Build, measure, learn
W książce “Kreatywność S.A.” podkreślono, że bardzo ważnym elementem całego procesu jest autopsja i ciągła nauka. Ludzie co do zasady nie lubią sami siebie oceniać, ale tylko świadomość tego, co nam nie wyszło może nam pomóc poprawić te rzeczy w przyszłości. I tym też jest nieustanna nauka → zdobywanie nowej wiedzy, testowanie, wyciąganie wniosków, aplikowanie ich do dalszych działań. W tym przypadku posłużę się metodologią z Lean Startup:
Mam nadzieję, że przybliżone przeze mnie fragmenty książki i moje wnioski pomogą Ci w rozwoju kreatywności. Niezależnie, czy będzie to dotyczyło Ciebie, Twojej firmy, czy Twojego zespołu.
💡 Jeżeli miał_byś zapamiętać tylko fragment z tego materiału, to niech będą to trzy elementy, które powinny towarzyszyć każdego dnia:
jakość,
dobrostan pracowników,
nieustanna nauka.
📈 Zadowoleni ludzie chcą tworzyć najlepsze produkty / usługi, a do tego jest potrzebna nieustanna nauka. Działanie według tych zasad powinno wpłynąć na wzrost Twojego biznesu. W wolnej chwili bardzo zachęcam Cię do przeczytania w całości książki “Kreatywność S.A. Droga do prawdziwej inspiracji”. Zostawiam Cię także z fragmentem o sztuce, aby jasno wskazać, gdzie ta kreatywność może doprowadzić:
Gdy filmowy, projektanci wzornictwa przemysłowego, programiści komputerowi oraz wszyscy inni ludzie pracujący w zawodach wymagających kreatywności kopiują elementy stworzone wcześniej przez innych i tylko przekładają je z miejsca na miejsce, daje to jedynie iluzję kreatywności, ale w rzeczywistości jest zwykłym rzemiosłem. pozbawionym elementu sztuki. Rzemiosło to, co wiemy i już znamy; sztuka zaś to nieoczekiwane wykorzystanie rzemiosła.
I na sam koniec jeszcze dodam do jedno zdanie do samodzielnego zastanowienia się nad nim: wyjątkowo trudne problemy zmuszają do niesztampowego myślenia 😉
Koniecznie daj znać, jak oceniasz powyższą treść 😀 |
Dziękuję za Twoją uwagę 🤗
Patrycja
Reply